Het is niet iets waar je dagelijks bij stilstaat, het geluid in en om een auto. Historica Karin Bijsterveld van de Universiteit van Maastricht heeft er verschillende studies naar gedaan. Zo schreef ze een boek over de geschiedenis van de autoradio. Voor het project Weg van lawaai maakte ze in 2019 al een luisterboek, waarin Rik van de Westelaken de luisteraar meeneemt in verhalen over de ‘stilteweken’ uit de jaren dertig van de vorige eeuw, de opkomst van de autoradio en fileberichten.
In september 2022 is een app gelanceerd met deze luisterverhalen. Dankzij nieuwe GPS-technieken luister je al rijdend over de A2, de app herkent waar je bent en start het verhaal over die specifieke locatie. De rit over de A2 van Amsterdam naar Maastricht en vice versa krijgt zo een nieuwe dimensie. De geschiedenis en achtergrond van plekken wordt voelbaar door het verhaal én het gebruik van archiefmateriaal. Het gaat bijvoorbeeld over de geluidsschermen die vanaf de jaren zeventig de buitenwereld moesten beschermen, maar ook het uitzicht van de automobilist blokkeerden. Inmiddels krijgen architecten vaker de ruimte om dit noodzakelijk kwaad om te buigen tot een artistiek hoogstandje. Maar het is ook bijzonder om te weten dat, uit respect voor de overledene, de bouw van de A2-tunnel in Maastricht tijdelijk werd stil gelegd zodat er geen geluidsoverlast was tijdens de begrafenis in de naast gelegen kerk.
Deze vorm van verhalen vertellen zal in de toekomst hopelijk nog veel gebruikt worden. Je beleeft de geschiedenis op de plek waar je bent. Naast de toegang tot oud geluidsmateriaal vraagt het natuurlijk een technische expertise om een GPS-gestuurde techniek te gebruiken. Zeker als je met grote snelheid rijdt, is het een uitdaging!
Karin Bijsterveld werkte samen met Beeld & Geluid voor de historische audiofragmenten, en met ontwerpbureau Q42 voor de ontwikkeling van de app. Het project is medegefinancierd door de Stichting ArchiScienza (Fonds voor Architectuur en Wetenschap) en daarom is De Weg van lawaai–app gratis te downloaden in de Apple app store.
